Terapia zaburzeń Integracji Sensorycznej to działania, których celem jest poprawa funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego odpowiedzialnego za odbiór i przetwarzanie bodźców zmysłowych.
Człowiek odbiera rzeczywistość wszystkimi zmysłami na raz. Szczególnie dziecko poznaje świat dotykając, słuchając, smakując i obserwując.
Aby jak najpełniej doświadczać świata i uczyć się nasze zmysły muszą ze sobą współpracować i tworzyć sprawny mechanizm.
Nieprawidłowy lub niepełny odbiór bodźców z któregoś ze zmysłów wprowadza chaos, powoduje niepewność i skłania do poszukiwania „brakujących” wrażeń.
W ten sposób mózg dąży do równowagi i próbuje kompensować braki. Integracja sensoryczna jest procesem, dzięki któremu mózg otrzymując informację ze wszystkich systemów zmysłowych dokonuje ich segregacji, rozpoznania, interpretacji i integracji z wcześniejszymi doświadczeniami.
Co to jest SI?
Integracja Sensoryczna to wzajemne oddziaływanie na siebie różnych zmysłów: zmysłu dotyku, zmysłu przedsionkowego oraz proprioceptywnego .To działanie złożone i niezbędne do prawidłowej interpretacji sytuacji i wykonania odpowiedniej reakcji. Działania tych podstawowych zmysłów są ściśle ze sobą powiązane i w trakcie rozwoju tworzą połączenia z innymi zmysłami w obrębie mózgu.
Diagnoza zaburzeń SI ocenia funkcjonowanie dziecka w takich sferach, jak:
- percepcja wzrokowa
- przetwarzanie wrażeń somatosensorycznych (dotyk i propriocepcja)
- przetwarzanie wrażeń przedsionkowych
- koordynacja oko-ręka
Terapia integracji sensorycznej przeznaczona jest dla dzieci wykazujących:
-obniżone lub wzmożone napięcie mięśniowe,
-opóźniony rozwój motoryki dużej
-opóźniony rozwój motoryki małej
- zaburzenia równowagi,
- nadruchliwość lub nadmierne spowolnienie dziecka,
- opóźniony rozwój mowy,
- trudności w uczeniu się, pisaniu, czytaniu
- obniżoną jakość pisma / rysunku,
- nieprawidłową reakcję na bodźce dotykowe, słuchowe lub węchowe
-trudności z koncentracją uwagi
Zgodnie ze stwierdzonym rodzajem zaburzeń dobierane są odpowiednie wskazania terapeutyczne dla każdego dziecka, głównie w dwóch kierunkach:
1. hamowanie, ograniczanie lub eliminowanie bodźców przy nadwrażliwości zmysłowej, gdy występują trudności z koncentracją uwagi, nadpobudliwość psychoruchowa,
2. dostarczanie silnych, zróżnicowanych bodźców przy niedostatecznej wrażliwości zmysłowej, będącej przyczyną występowania zaburzeń percepcji, koordynacji, ruchu.
Działania rehabilitacyjne polegają na dostarczaniu zmysłom dziecka odpowiednich bodźców stymulujących zaburzone funkcje - przede wszystkim podczas wykonywania zadań o charakterze zabawy. W terapii SI stosuje się między innymi następujące formy stymulacji:
Poziom I:
Rozwój percepcji wrażeń: dotykowych, proprioceptywnych, przedsionkowych, wzrokowych i słuchowych
Poziom II:
Ćwiczenia planowania ruchu (praksja) duża motoryka
Integracja dwóch stron ciała
Poziom III:
Rozwój bardziej precyzyjnej/różnicującej percepcji wrażeń dotykowych, wzrokowych, planowanie-mała motoryka,
Rozwój lateralizacji kinestetycznych i percepcji przestrzeni
Poziom IV:
Doskonalenie czytania, pisania, liczenia, myślenia koncepcyjnego
Schemat ciała somatognozja
Odpowiednio dobrane formy terapii prowadzone przez dłuższy czas przynoszą efekty
w postaci:
- poprawy samooceny i wiary w siebie u dziecka,
- poprawy koordynacji, równowagi i motoryki,
- zwiększonego zaangażowania dziecka w podejmowanie nowych, trudniejszych zadań,
- poprawy koncentracji i skuteczności wykonywania poleceń,
- zwiększenia umiejętności szkolnych (czytanie, pisanie itp.),
- zmniejszenia wrażliwości dotykowej oraz objawów nadpobudliwości psychoruchowej - dziecko jest w stanie kontrolować swoje reakcje na otoczenie.